Lorenzo PEROSI (1872-1956): Kyrie, από την Messa da Requiem (1898)
Το 3μελές a cappella σύνολο Cantate Domino από τους
Κωνσταντίνο Βαγενά, Πέτρο Λάλο και Μιχάλη Γιοχάλα
σε διδασκαλία και διεύθυνση Κωνσταντίνου Βαγενά
Στα 20 του μόλις χρόνια ο Perosi αποκαλείται “ιδιοφυΐα” από τους New York Times.
Το 1894 διορίζεται μαέστρος της Χορωδίας του Αγίου Μάρκου στη Βενετία και το 1895
χειροτονείται ιερέας. Η διεθνής φήμη που τον ακολουθεί, κυρίως για τα Ορατόρια του
που διευθύνει ο ίδιος, διακόπτεται από τον εγκλεισμό του σε ένα ίδρυμα εξ αιτίας των χρόνιων
ψυχολογικών του προβλημάτων. Δεν θα μπορέσει να ανακάμψει ποτέ.
Η μουσική του έχει στοιχεία εκλεκτικισμού με επιδράσεις από το Γρηγοριανό μέλος,
την πολυφωνία του 16ου αι. και τον Bach αλλά ακόμα και από τον Wagner και τον Mascagni!
Joseph HAYDN: Θέμα, από το 2ο μέρος της Συμφωνίας Η έκπληξη (1791), Η./1/94
Νικόλας Σούλης - Χρυσηΐδα Σούλη, πιάνο - 4 χέρια
Η Συμφωνία αυτή είναι η 2η από την ομάδα των 12 Συμφωνιών που είναι γνωστές
σαν “Του Λονδίνου”. Στην πρεμιέρα του έργου (1792) ο Haydn διηύθηνε την ορχήστρα
από ένα φορτεπιάνο. Ο γνωστός για το χιούμορ του Haydn εξέπληξε τους ακροατές του
όταν στο αργό, ήρεμο 2ο μέρος, μια δυνατή ff συγχορδία, με το tutti της ορχήστρας,
τους “ξύπνησε” προκαλώντας την έκπληξη τους!
Gary RYAN (γενν. 1969): Banjo Bill
Ιωάννης Χαραλάμπους, κιθάρα
Ο κιθαρίστας Gary Ryan, κάτοχος πολλών βραβείων (ανάμεσα τους και το Βραβείο
Julian Bream), από τα 27 του χρόνια είναι καθηγητής στο Βασιλικό Κολλέγιο του Λονδίνου.
Είναι ένας αξιόλογος συνθέτης με έργα κυρίως για κιθάρα, με έντονες τις επιδράσεις
πολλών μουσικών στυλ και τεχνική που συνδυάζει την παράδοση και το καινούργιο.
Από το 2016, μετά από πρόσκληση του John Williams, συμμετέχει
στο κιθαριστικό τρίο “6 Hands” με τον τζαζίστα κιθαριστή John Etheridge.
Gennari KARGANOV (1858 -1890): Ρώσικος χορός,
ο αριθμ. 8 από το Άλμπουμ για τους νέους, op. 25
Μαρία Πατσιά, πιάνο
Από τα λίγα στοιχεία που υπάρχουν για το συνθέτη γνωρίζουμε πως σπούδασε στο Ωδείο
της Λειψίας με τον σπουδαίο Carl Reinecke ανάμεσα στους άλλους καθηγητές του.
Έζησε, προς το τέλος της σύντομης ζωής του, στην Αγία Πετρούπολη και στην Τιφλίδα
της Αρμενίας (ο ίδιος ήταν Αρμενικής καταγωγής) όπου δίδασκε μουσική και έγραφε
κριτικές μουσικής. Τα έργα του είναι κυρίως για σόλο πιάνο, με op. 1 ένα Βαλς-καπρίς
και op. 27 (τελευταίο) τη σύνθεση “Κοντά σ’ ένα ρυάκι”.
Νυχτερινά, ταραντέλλες ραψωδίες, βαλς και άλμπουμς είναι μερικοί μόνο
από τους τίτλους των ρομαντικών του συνθέσεων.
Soulima STRAVINSKY (1910-1994): Βραδινό αστέρι
από το 2ο τεύχος της Πιανιστικής μουσικής για παιδιά
Γιώργος Κασιμάτης, πιάνο
Στον κόσμο της μουσικής ο (Sviatoslav) Soulima Stravinsky δεν είναι απλά γνωστός σαν
ο γυιός ενός διάσημου πατέρα. Με σημαντικές σπουδές κοντά στον Isidor Philip (πιάνο)
και τη Nadia Boulanger (σύνθεση), ο ίδιος διέγραψε τη δική του καριέρα σαν πιανίστας
(όχι μόνο σε έργα του Igor Stravinsky), συνθέτης, παιδαγωγός και μουσικολόγος.
Dmitri KABALEVSKY (1904 -1987): Βαλς,
από τα 24 κομμάτια για παιδιά (1944), op. 39
Χρυσηΐδα Σούλη, πιάνο
Ήδη από τα 21 του χρόνια ο Kabalevsky αρχίζει το μακρύ κατάλογο των έργων για
σόλο πιάνο με τα “3 Πρελούδια, op. 1”. Θα συνθέσει στη συνέχεια πολλά πρελούδια: τα op. 5,
op. 20 και op. 38 (“24 Πρελούδια”) με αποκορύφωμα τα “24 Πρελούδια και Φούγκες” (1958/59),
op. 61. Παράλληλα, γράφονται μια μεγάλη σειρά από κομμάτια για νεαρούς πιανίστες με τελευταίο
το op. 89 “35 εύκολα κομμάτια” (1972/74). Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζουν τα 4 κοντσέρτα του
για πιάνο και ορχήστρα από τα οποία το Νο 3 (op. 50) είναι γνωστό σαν “Κοντσέρτο των νέων”.
Edvard GRIEG (1843-1907): Το κάλεσμα του κοπαδιού,
ο αριθμ. 1 από τη συλλογή 19 Νορβηγικοί λαϊκοί σκοποί, op. 66
Χαράλαμπος Αυγερινός , πιάνο
Στα πλαίσια του ρομαντικού κινήματος του 19ου αιώνα και οι Σκανδιναβοί συνθέτες,
ποιητές, συγγραφείς κλπ. αναζητούν την ταυτότητα τους. O Grieg, ιδιαίτερα, άνοιξε το δρόμο
στους συγχρόνους του Νορβηγούς προς το δημιουργικό συνδυασμό του ρομαντικού ύφους
με τα παραδοσιακά λαϊκά στοιχεία. Ο Chopin, ήδη, είχε εμπνευστεί από τους λαϊκούς
Πολωνικούς χορούς, ενώ ο Sibelius εμπνεύστηκε μεγάλο μέρος της μουσικής του
από την φινλαδική μυθολογία και το φολκλόρ.
Barbara ARENS (γενν. 1960): Tango passionis,
από τα 28 μαγικά εύκολα κομμάτια για πιάνο με τον τίτλο “Piano misterioso”
Μαρία Μαρδικιάν, πιάνο
Η Βρεττανή συνθέτις Barbara Arens άρχισε τις σπουδές της στο Mozarteum
του Σάλτσμπουργκ μόλις στα 13 της, με καθηγητή τον Nikolaus Harnoncourt.
Μετά από μια καριέρα σαν οργανίστα και τσεμπαλίστα στράφηκε στο πιάνο.
Είναι γνωστή για τα εκπαιδευτικά βιβλία της που απευθύνονται
κυρίως στους νεαρούς σπουδαστές του πιάνου.
Anton DIABELLI (1781-1858): Το 1ο μέρος, Andantino, από την Σονατίνα op. 54
Χαράλαμπος Αυγερινός - Ηρώ Κατσίμπελη, πιάνο 4 χέρια
Ποιος δεν ξέρει το διάσημο βαλς του Diabelli πάνω στο οποίο ο Beethoven συνέθεσε
τις περίφημες 33 (!) παραλλαγές του, op. 120; Στα 22 του ο Diabelli δουλεύει σαν δάσκαλος
πιάνου και κιθάρας. Το 1817 δημιουργεί ένα δικό του εκδοτικό οίκο μουσικής που προωθεί
κυρίως εύκολες διασκευές γνωστών έργων της εποχής ενώ, ταυτόχρονα, πατρονάρει
τα έργα του Schubert. Από τις συνθέσεις του παραμένουν ακόμη δημοφιλή στους μαθητές
των Ωδείων τα έργα για πιάνο-4 χέρια, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός έργων του
είναι οι συνθέσεις για 1, 2 ή 3 κιθάρες ή για κιθάρα σε συνδυασμό με άλλα όργανα.
Fryderyk CHOPIN (1810-1849): Βαλς op. 69, αρ. 2
Γιόλη Αθανασοπούλου, πιάνο
Τα 19 Βαλς γράφτηκαν από τον Chopin σε όλη τη διάρκεια της σύντομης καριέρας του.
Είναι ένας συνδυασμός απλότητας αλλά και πιανιστικής δεξιοτεχνίας,
μελαγχολίας αλλά και χαράς. Πρότυπο στα έργα αυτά ήταν το βαλς “Πρόσκληση σε χορό”
του Carl Maria von Weber (op. 65, J. 260) που γράφτηκε το 1819 και λίγο αργότερα,
το 1841, ενορχήστρωσε ο Hector Berlioz. Κατά τον Schumann τα έργα αυτά του Chopin
έχουν έναν αριστοκρατικό χαρακτήρα από την πρώτη μέχρι την τελευταία νότα τους.
Το βαλς op. 69 γράφτηκε το 1829, όταν ο συνθέτης ήταν μόλις 19 ετών.
Ludwig van BEETHOVEN (1770-1827): Σονάτα αρ. 20, σε sol+, op. 49,2
Αγγελική Τσιχλόγιαννη, πιάνο
Οι 2 σύντομες σονάτες του op. 49 γράφτηκαν πιθανόν το 1795/96 και εκδόθηκαν το 1805
από τον αδελφό του συνθέτη, τον Kaspar, που έστειλε τα χειρόγραφα σ’ έναν εκδότη χωρίς
τη συγκατάθεση του Ludwig. Και τα δύο έργα, γραμμένα για τους μαθητές του, είναι σε 2 μέρη,
μπορούν να παιχτούν από μικρά χέρια και έχουν έναν ανάλαφρο χαρακτήρα.
Ο D. Fr. Tovey θεωρεί πως η 2η, ειδικότερα, σονάτα είναι “… ένα εξαιρετικά τελειοποιημένο
μικρό έργο με πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες στην εφευρετικότητα και τη δομή”.
Erik SATIE (1866-1925): Η αριθμ. 3 από τις Gnossiennes
Δημήτρης Διαμαντάκος, πιάνο
Οι 3 “Gnossiennes” γράφτηκαν γύρω στα 1890 και δημοσιεύτηκαν το 1893, ενώ το 1968
ο Γάλλος συνθέτης Robert Gaby (1905-1992) δημοσίευσε τις “Gnossiennes” Νος 4-6 που είχε
βρεί στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, προκαλώντας πολλές επιφυλάξεις από τους ειδικούς
για τα έργα αυτά που δεν είχαν ούτε τον τίτλο Gnossienne ούτε αριθμό έργου (opus).
Τα πρώτα 3 έργα δεν έχουν ένδειξη μέτρου ούτε μπάρες, αφήνοντας στον εκτελεστή
τη διακριτική ευχέρεια της ερμηνείας. Όπως και στις 3 “Γυμνοπαιδίες” (1888) έχομε και εδώ
απλές μελωδίες με υποτυπώδη αρμονική στήριξη. Όσο για τη λέξη Gnossienne, που επινόησε
ο Satie, κανείς δεν μπόρεσε μέχρι τώρα να βρεί μιάν ικανοποιητική ερμηνεία.
Pietro MASCAGNI (1863-1945): Σισιλιάνα,
από τον Πρόλογο της όπερας σε 1 πράξη Cavalleria rusticana
Μεταγραφή για κλαρινέττο και πιάνο
Γεωργία Θεοδώρου, κλαρινέττο - Φραγκίσκος Μακρής, πιάνο
Στην Ιταλία του 19ου αιώνα, δύο μεγάλοι εκδοτικοί μουσικοί Οίκοι
ανταγωνίζονται σε επιτυχίες: είναι ο Ricordi (ιδρ. 1808) που εκδίδει Rossini, Bellini,
Verdi, Donizetti, Puccini και πολλούς άλλους και ο Sonzogno (ιδρ. τέλη του 18ου αι.)
που από το 1883 διοργανώνει διαγωνισμούς σύνθεσης νέων έργων.
Έτσι, στην 2η διοργάνωση του 1888/89 το Βραβείο κερδίζει ο Mascagni
με την “Cavalleria rusticana” που ανεβαίνει, στη συνέχεια, στη Ρώμη στις 17/5/1890.
Ο Mascagni θα γράψει άλλες 12 όπερες που καμμία τους, όμως, δεν θα ξεπεράσει
το θρίαμβο της “Cavalleria”, με το περίφημο Intermezzo να παραμένει
μια από τις πιο όμορφες σελίδες της όπερας αυτής.
Andrew Lloyd WEBBER (γενν. 1948): Memory,
από το μιούζικαλ Cats
Θεατίνα Κυλάφη, τραγούδι - Γκουλνόρα Τουλιαγκάνοβα, πιάνο
Το μιούζικαλ αυτό του Webber στηρίχτηκε στα ποιήματα
από το “Old Possum’s Book of practical cats” του ποιητή T.S. Eliot.
Η πρεμιέρα του έργου έγινε τον Μάϊο του 1981 στο West End του Λονδίνου
και με την ίδια διανομή μεταφέρθηκε στο Broadway το 1982. Σκηνοθέτης ήταν
ο Trevor Nunn που λίγα χρόνια αργότερα, το 1985, και πάλι στο West End,
θα σκηνοθετήσει ακόμα ένα θρίαμβο στην ιστορία των μιούζικαλ,
τους “Miserables”, βασισμένο στο βιβλίο του Β. Ουγκώ.
Και τα 2 μιούζικαλ τιμήθηκαν με βραβείο Tony και Laurence Olivier.
Το μιούζικαλ αυτό του Webber στηρίχτηκε στα ποιήματα
από το “Old Possum’s Book of practical cats” του ποιητή T.S. Eliot.
Η πρεμιέρα του έργου έγινε τον Μάϊο του 1981 στο West End του Λονδίνου
και με την ίδια διανομή μεταφέρθηκε στο Broadway το 1982. Σκηνοθέτης ήταν
ο Trevor Nunn που λίγα χρόνια αργότερα, το 1985, και πάλι στο West End,
θα σκηνοθετήσει ακόμα ένα θρίαμβο στην ιστορία των μιούζικαλ,
τους “Miserables”, βασισμένο στο βιβλίο του Β. Ουγκώ.
Και τα 2 μιούζικαλ τιμήθηκαν με βραβείο Tony και Laurence Olivier.
Ο επονομαζόμενος “ποιητής του Καυκάσου” Mikhail Lermontov (1814-1841),
συγγραφέας και ζωγράφος επίσης, έδωσε την έμπνευση στον Χατσατουριάν
για τη σκηνική μουσική σε μια αναβίωση (1941) του θεατρικού έργου “ Μασκαράτα”.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1944, ο συνθέτης θα παρουσιάσει
την ομώνυμη Σουΐτα του σε 6 μέρη.
Η επιλογή 3 χορών για σόλο πιάνο μαρτυρεί την δημοφιλία της Σουΐτας αυτής.
Wolfgang Amadeus MOZART (1756-1791)
Ω, το αισθάνομαι, έχει χαθεί (= Ach, ich fühl’s es ist verschwunden)
Άρια της Παμίνας από την 4η σκηνή της 2ης Πράξης
της όπερας Μαγικός Αυλός KV 620
Δήμητρα Σακελλάρη , σοπράνο - Γκουλνόρα Τουλιαγκάνοβα, πιάνο
Η όπερα αυτή σε 2 πράξεις του Mozart είναι ουσιαστικά ένα singspiel, έργο δηλαδή
που περιλαμβάνει τραγούδι και ομιλούμενους διαλόγους.
Το λιμπρέττο είναι του Emanuel Schikaneder (1751-1812), ηθοποιού, θεατρικού
συγγραφέα, τραγουδιστή και συνθέτη που είχε ζητήσει και από τον Beethoven
να μελοποιήσει ένα λιμπρέττο του. Ο Schikaneder τραγούδησε στην πρεμιέρα του έργου,
στις 30/9/1791 στη Βιέννη, το ρόλο του Papageno (μπάσος).
Νίκος ΣΚΟΥΡΑΚΗΣ (γενν.1984)
Στον Γ.Κ. 3 μικρά κομμάτια για πιάνο
Νίκος Σκουράκης, πιάνο
Σημείωμα του συνθέτη: στα κομμάτια αυτά προσπάθησα να επεξεργαστώ
Ελληνικούς ρυθμούς πάνω σε πρωτότυπες μελωδίες.
Μελετώντας το έργο του Γιάννη Κωνσταντινίδη συγκινήθηκα από την έμφυτη
λαϊκότητα της μουσικής του, όχι με την έννοια του φολκλόρ, αλλά στην αναζήτηση
μιάς μουσικής απλής, εκφραστικής και κατανοητής, σε μια όμως πιο σύγχρονη γλώσσα.
Αυτό αποτελεί και το δικό μου ιδανικό!
Ζωή ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ (γενν.1988)
Θέμα και 2 παραλλαγές (II καιV) για βιολί και πιάνο,
πάνω στο Πρελούδιο αρ. 7, από τα 24 Πρελούδια για πιάνο, op. 34
του Dmitri Shostakovitch
Ηλίας Γυφτονικολός, βιολί - Θανάσης Πελεκάνος, πιάνο
Σημείωμα της συνθέτιδος: Ο τίτλος του έργου στην ολοκληρωμένη του μορφή
είναι “6 Παραλλαγές και φούγκα πάνω σ’ ένα θέμα του Shostakovitch”.
H τεχνική που χρησιμοποίησα είναι αυτή που ονομάζομε “συνεχή παραλλαγή”
(= perpetual variation), μια συνεχή δηλαδή μετάλλαξη και επεξεργασία ενός τμήματος
του υλικού από το θέμα, για κάθε ξεχωριστή ενότητα. Η 5η παραλλαγή είναι ένα swing,
κάτι που δημιουργεί μία ευχάριστη και αναπάντεχη αντίθεση στην αυστηρότητα
των προηγούμενων παραλλαγών και της τελικής φούγκας.
ΑΝΩΝΥΜΟΥ: Άρια Αντίκα Ω, χαριτωμένα, όμορφα μάτια
(O leggiadri occhi belli)
Αγγελική Πέτροβα, άλτο - Γκουλνόρα Τουλιαγκάνοβα, πιάνο
Η 3τομη συλλογή με περίπου 100 τραγούδια και άριες αντίκες που εξέδωσε
στο Μιλάνο ο Οίκος Ricordi, ανάμεσα στα 1885-88, είναι έργο του συνθέτη
Alessandro Parisotti (1853-1913). Τον 19ο αιώνα επεκράτησε μια τάση
στους μουσικούς, αλλά και στο κοινό, να αναζητούν παληές, ξεχασμένες μουσικές.
Ήδη το 1829 0 Mendelssohn είχε “ανακαλύψει” τα “Κατά Ματθαίο Πάθη” του Μπαχ.
Ο Parisotti, λοιπόν, συγκέντρωσε 99 άριες, κάποιες φορές παρεμβαίνοντας
και “διορθώνοντας” τες, κυρίως, όμως, στολίζοντας τη γραμμή του τραγουδιού.
Dimitri BORTNIANSKY (1751-1825): Σε υμνούμεν
Μεταγραφή για ανδρική χορωδία και προσαρμογή στα Ελληνικά: Γιώργος Παππάς
Το φωνητικό σύνολο Cantate Domino
Μαθητής του περίφημου Ιταλού συνθέτη Baldassare Galuppi (1706-1785)
και διευθυντής της Αυτοκρατορικής Χορωδίας της Ρωσίας, ο Bortniansky ακολούθησε
το δάσκαλο του το 1769 στην Ιταλία όπου ασχολήθηκε με την όπερα γνωρίζοντας επιτυχία.
Το 1779 τον βρίσκομε στην Αγία Πετρούπολη. Συνθέτει μουσική για την Ορθόδοξη Εκκλησία
συνδυάζοντας το Ανατολικό και Δυτικό ύφος και εισάγοντας την πολυφωνία στα πάνω
από 100 έργα του με θρησκευτικό περιεχόμενο. Την αξία των έργων αυτών μπορούμε
να εκτιμήσομε ακόμη περισσότερο από το γεγονός πως το 1882
ήταν ο Tschaikowsky που επιμελήθηκε την έκδοση τους σε 10 τόμους.
Joaquín RODRIGO (1901-1999): Villano, από τη Φαντασία για έναν ευγενή (1954)
Δημήτρης Διαμαντάκος, κιθάρα - Γιάννης Αυγερινός, πιάνο
Ο Andrés Segovia, που ζήτησε από τον Rodrigo να του γράψει το κοντσέρτο αυτό,
ήταν και ο πρώτος που το ερμήνευσε στις 5/3/1954 με την Ορχήστρα του San Francisco
υπό τη διεύθυνση του Enrique Jordá. Το έργο, σε 4 μέρη, βασίζεται σε χορούς
του Gaspar Sanz, Ισπανού συνθέτη του 17ου αιώνα.
Το “Villano” είναι μία κομψή μελωδία που εισάγει η ορχήστρα και στην οποία απαντά
η κιθάρα με ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο.
Η ορχήστρα ολοκληρώνει τη μελωδία με επανάληψη της αρχικής μελωδίας.
Bohuslav MARTÌNŮ (1890-1959)ο αρ. 1 από τα 5 σκίτσα χορού (1932)
Βενετία Σκευοφύλακα, πιάνο
Αρχικά βιολονίστας, ο Martìnů στράφηκε γρήγορα στη σύνθεση.
Αφού επηρεάστηκε και πειραματίστηκε με όλα τα καινούργια ρεύματα
που σάρωναν την Ευρώπη, κατέληξε στο νέο-κλασσικισμό που είχε πρώτος
εισαγάγει ο Stravinsky στις αρχές του 1930.
Ο άνθρωπος που τον επηρέασε περισσότερο όλων ήταν ο δάσκαλος του,
ο συνθέτης Albert Roussel (1869-1937). Επηρεάστηκε όμως και από την τζαζ
και το σουρρεαλισμό (βλ. Erik Satie). Στον κατάλογο με τα περίπου 400 έργα του
συναντούμε και την όπερα του “Greek Passion”
πάνω στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται”.
Camille SAINT-SAËNS (1835-1921)
Από την “Μεγάλη ζωολογική φαντασία”
Το καρναβάλι των ζώων (1886) τα μέρη: (α) Ενυδρείο και (β) Φινάλε
Μεταγραφή για 2 πιάνα: Auguste Durand
Δημήτρης Γιαννούλης - Ελένη Στογιάννη, πιάνο 4 χέρια
Τα 14 μέρη της σουΐτας αυτής είναι γραμμένα για 11 όργανα μεταξύ των οποίων και 2 πιάνα.
Σε μία από τις πρώτες, ιδιωτικές, εκτελέσεις του έργου, στο σπίτι της διάσημης mezzo σοπράνο
Pauline Viardot (1821-1910), ανάμεσα στους παρισταμένους ήταν και ο Franz Liszt που είχε
ζητήσει να ακούσει το έργο. Ο ίδιος ο Saint-Saëns είχε απαιτήσει από τον εκδότη
και μαθητή του Durand να μην δημοσιευτεί το έργο πριν το θάνατο του, πιστεύοντας πως
κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αμαυρώσει την εικόνα του σαν σοβαρού συνθέτη· επέτρεψε μόνο
να δημοσιευτεί το πασίγνωστο σόλο για βιολοντσέλλο του “Κύκνου” (προτελευταίο μέρος).
Η παρτιτούρα ολόκληρου του έργου κυκλοφόρησε το 1922,
ένα χρόνο μετά το θάνατο του συνθέτη.
Giuseppe VERDI(1813-1901)
Στριφογυρνά η γή μπροστά από τ’ αστέρια (Volta la terrea fronte alle stelle),
Άρια του Oscar (σοπράνο) από την 1η σκηνή της 1ης πράξης της τρίπρακτης όπερας
Un ballo in maschera (=Χορός μεταμφιεσμένων)
Μαρίνα Νικολαΐδου, σοπράνο - Γιάννης Αυγερινός, πιάνο
Ο Verdi μελοποίησε το λιμπρέττο του Antonio Somma (1809-1864)
βασισμένο σε ένα άλλο λιμπρέττο του θεατρικού συγγραφέα Ευγένιου Scribe
για την όπερα του Auber “Γουσταύος ο 3ος” ή “Χορός μεταμφιεσμένων”.
Η πρεμιέρα της όπερας του Verdi έγινε στις 17/2/1859 στο θέατρο “Apollo” της Ρώμης,
μετά από πολλές περιπέτειες με τη λογοκρισία στη Νάπολη και τον Verdi να μετακομίζει
στη Ρώμη για την παραγωγή της όπερας. Η βασική διαφωνία των λογοκριτών
ήταν πως δεν ήταν επιτρεπτό ένας βασιληάς να δολοφονείται επί σκηνής.
Έτσι, ο Verdi αλλάζει τον τόπο, το χρόνο και τον ήρωα του έργου· η Στοκχόλμη
της αρχικής παραγωγής γίνεται Βοστώνη, ο Βασιληάς της Σουηδίας Γουσταύος
γίνεται ο κόμης Ρικάρντο, κυβερνήτης της Βοστώνης,
και το έργο εκτυλίσσεται τον 17ο αντί του αρχικού 18ου αιώνα.
Françis POULENC (1899-1963): Tο 1ο μέρος, Allegro malinconico,
από τη Σονάτα για φλάουτο και πιάνο, FP 164
Γιώργος Χόλλαντ, φλάουτο - Ελένη Στογιάννη, πιάνο
Στις 17 Ιουνίου του 1957, στο Φεστιβάλ Μουσικής στο Στρασβούργο,
ο διάσημος φλαουτίστας Jean-Pierre Rampal (1922-2000) και ο Françis Poulenc στο πιάνο
έκαναν την 1η εκτέλεση του έργου αυτού που είναι ένα από τα δημοφιλέστερα έργα του συνθέτη.
Ήταν μία “ανεπίσημη” πρεμιέρα με μόνον ακροατή τον πιανίστα Arthur Rubinstein
που ζήτησε να το ακούσει μια μέρα πριν την επίσημη πρεμιέρα γιατί έπρεπε να φύγει.
Η Σονάτα αυτή, ίσως από τα πιο συχνά παιζόμενα σύγχρονα έργα
για φλάουτο και πιάνο, υπάρχει και σε μιάν άλλη εκδοχή για ορχήστρα.
από τον Βρεττανό συνθέτη Sir Lennox Berkeley.
Adolf JENSEN (1837-1879): Μεσημεριανή ησυχία,
ο αρ. 7 από τις Εντυπώσεις ταξιδιού, op. 17, 2ο Βιβλίο
Ηρώ Κατσίμπελη, πιάνο
Μαθητής, μεταξύ άλλων, και του Louis Ehlert (1825-1884) που με τη σειρά του
ήταν μαθητής του Schumann και του Mendelssohn, ο Jensen δεν πραγματοποίησε ποτέ
το όνειρο του να σπουδάσει, και αυτός, με τον Schumann αφού ο μεγάλος συνθέτης
πέθανε το 1856. Υπήρξε φίλος του Δανού συνθέτη Niels Gade (1817-1890)
και ανάμεσα στα 1866-68 δίδαξε πιάνο στη Σχολή του μεγάλου Carl Tausig (1841-1871),
αγαπημένου μαθητή του Franz Liszt.
Ανάμεσα στα πιανιστικά του έργα οι “25 σπουδές για πιάνο” (op. 32), έργα ευκολότερα από
τις αντίστοιχες σπουδές των Cramer και Moszkowski, στο ύφος της Ρομαντικής παράδοσης.
Το “Erotikon”, op. 44 για σόλο πιάνο είναι 7 κομμάτια εμπνευσμένα
από την Ελληνική μυθολογία και με τίτλους
όπως “Κασσάνδρα”, “Γαλάτεια”, “Έρως”, “Ηλέκτρα” κ.λ.π.
Francesco CILEA (1866-1950)
Είναι η συνηθισμένη ιστορία του βοσκού
(= È la solita storia del pastore )
Άρια του τενόρου (Federico) από την 2η πράξη της όπερας L’ arlesiana
Κωνσταντίνος Βαγενάς, τενόρος - Γιάννης Αυγερινός, πιάνο
Η “Αρλεζιάνα”, σε 4 πράξεις, με λιμπρέττο του ποιητή Leopoldo Marenco (1831-1899)
που βασίστηκε σ’ ένα θεατρικό έργο του Alphonse Daudet (1840-1897), είναι η 3η όπερα
του Cilea. Η πρεμιέρα δόθηκε στις 27/11/1897 στο Teatro Lirico του Μιλάνου
με διανομή που περιελάμβανε και τον Enrico Caruso στο ρόλο (= θρήνο) του Federico.
Η όπερα θεωρήθηκε αποτυχία! Ο Cilea παρουσίασε αργότερα, το 1898, μιάν άλλη εκδοχή
σε 3 πράξεις, ενώ το 1937 προσέθεσε και ένα Πρελούδιο.
Από την “Αρλεζιάνα” επεβίωσαν στο ρεπερτόριο των λυρικών τραγουδιστών
2 ακόμη άριες: μία για βαρύτονο (“Come due tizzi accesi”) και μία
για μέτζο (“Esser madre è un inferno”). Η διασημότερη όπερα του συνθέτη
παραμένει η “Adriana Lecouvreur” που έκανε πρεμιέρα το 1902.
Robert SCHUMANN (1810-1856): Το 4ο μέρος, Intermezzo,
από το έργο σε 5 μέρη Καρναβαλίστικες τρέλες στη Βιέννη, op. 26 (1839/40)
Ελένη Στογιάννη, πιάνο
Το 1840 ο Schumann παντρεύεται την Clara. Η χρονιά αυτή θα είναι
για το νεαρό συνθέτη “η χρονιά των τραγουδιών”. Η ψυχή του τραγουδά από χαρά
και μετά από 18 χρόνια αρχίζει να συνθέτει ξανά τραγούδια.
Η Clara όμως εξομολογείται στο ημερολόγιο της πόσο θα ήθελε να δει
τον Robert να συνθέτει για ορχήστρα.
Αρχές του 1841 ο Schumann σκιτσάρει την 1η του Συμφωνία σε Sib (op. 38), “της άνοιξης”
και τέλη Μαρτίου ο Mendelssohn θα τη διευθύνει στο Gewandhaus της Λειψίας.
Όλα προαναγγέλλουν έναν ευτυχισμένο γάμο και μια επιτυχημένη καριέρα!
Nicola PIOVANI (γενν. 1946): La vita è bella, και
PIXINGUINHA (1897-1973): Vou vivendo,
Γιώργος Παπαδόπουλος, κιθάρα
Κωνσταντίνος Μιχαλάκης, ακκορντεόν
Σπύρος Πρατίλας, πιάνο
Η μουσική του Piovani στην ταινία “La vita è bella” (1997) του Roberto Benigni
(Βραβείο καλλίτερης ταινίας στο Φεστιβάλ των Καννών, 1998) κέρδισε το Όσκαρ
για την καλλίτερη πρωτότυπη μουσική και μια υποψηφιότητα Grammy
για την καλλίτερη οργανική μουσική σε ταινία.
Ο σαξοφωνίστας (tenor) Alfredo da Rocha Viana, Jr., γνωστός με το ψευδώνυμο
Pixinguinha, επίσης συνθέτης, ενορχηστρωτής και φλαουτίστας, είναι γνωστός
κυρίως σαν μουσικός του choro ή chorinho (κραυγή ή μικρή κραυγή).
Το είδος αυτό θεωρείται καθαρά Βραζιλιάνικη αστική λαϊκή μουσική
που χαρακτηρίζεται από ένα γρήγορο, με συγκοπές, ρυθμό.
Γιώργος ΜΟΥΖΑΚΗΣ (1922 -2005)
(α) Θέλω κοντά σου να μείνω, στίχοι Γιώργος Γιαννακόπουλος (1915 - ;), και
(β) Εγώ θα σ’ αγαπώ και μη σε νοιάζει, στίχοι Κώστας Κοφινιώτης (1915-1987)
Κλειώ Δενάρδου και Τέρης Χρυσός
ντουέττο (φιλική συμμετοχή)
Κωνσταντίνος Μιχαλάκης, ακκορντεόν - Γιάννης Αυγερινός, πιάνο
Ο τρομπεττίστας Γιώργος Μουζάκης ήταν ένας ευέλικτος συνθέτης
που έγραψε μεγάλες επιτυχίες σε όλα τα είδη της μουσικής, διευθύνοντας
τη δική του ορχήστρα ήδη από το 1940.
Γνωστός σαν “ο βασιληάς της Επιθεώρησης” έγραψε μουσική για περισσότερα
από 200 έργα και βραβεύτηκε στο Sopot της Πολωνίας (1966), στα Φεστιβάλ
Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης (1967 και 1968) και στο Φεστιβάλ της Βαλένθια
για τη μουσική του στην ταινία του Παντελή Βούλγαρη “Ακροπόλ” (1995).
Ευχαριστούμε
Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών,
την Διευθύντρια Κα Anna Mondavio
και όλο το προσωπικό για την προθυμία με την οποία
υιοθέτησαν και υποστηρίζουν
την διοργάνωση της συναυλίας αυτής
Τον κ. Ζάχο Μουζάκη, γυιό του συνθέτη Γιώργου Μουζάκη,
που πολύ γενναιόδωρα μας εφοδίασε
με ό,τι υλικό χρειαστήκαμε από το αρχείο του
Τον κ. Νίκο Πολίτη (Πατέρα Αρτέμιο) που με τις πλούσιες
μουσικές του γνώσεις είναι πάντα μία πολύτιμη πηγή πληροφοριών
Τον κ. Νίκο Τσολάκη, μαέστρο και συνθέτη, που μας επέτρεψε
να έχουμε προσωπική πρόσβαση στην μεγάλη συλλογή του από παρτιτούρες
Οι σπουδαστές που παίζουν
ανήκουν στις τάξεις των καθηγητών κ.κ.:
(με αλφαβητική σειρά)
Τίνας Αθανασούλια, πιάνο
Ηρώς Κατσίμπελη, πιάνο
Φραγκίσκου Μακρή, κλαρινέττο
Ελίζας Μαρδικιάν, πιάνο
Σωκράτη Μοναχού, μονωδία
Λιάνας Παπαστεφάνου, φλάουτο
Ελένης Στογιάννη, πιάνο
Γιάννη Αυγερινού, σύνθεση
Επιλογή ρεπερτορίου και επιμέλεια κειμένων
Γιάννης Αυγερινός
Εξώφυλλο-Αφίσσα: Αλέξανδρος Αντρέϊ
Επιμέλεια προγράμματος: Καλυψώ Παπακωνσταντίνου
