"Πανόραμα μουσικής"

Η Συναυλία είναι αφιερωμένη στη Λιάνα Πιαλόγλου

Carl REINECKE (1824-1910): ‘‘Ποιμενική’’ Σουΐτα, op. 206,

1ο μέρος: Allegro Moderato, ‘‘Ηχώ’’

Γιόλη Αθανασοπούλου, πιάνο

Αν και ξεκίνησε σαν βιολονίστας, πολύ γρήγορα ο Reinecke στράφηκε στο πιάνο

-ακολουθώντας διεθνή καριέρα- και τη διεύθυνση ορχήστρας, αναλαμβάνοντας,

στα 46 του χρόνια, την περίφημη Gewandhaus της Λειψίας και το Ωδείο της πόλης.

Παρά την έντονη επίδραση που άσκησε πάνω του ο Mendelssohn, το ύφος

της μουσικής του πλησιάζει περισσότερο τον Schumann. Οι Σονατίνες του και

οι ασκήσεις για τους μικρούς πιανίστες θεωρούνται πλέον ‘‘κλασσικά’’ έργα.

Η Ιστορία διασώζει το όνομα του σαν δασκάλου του Grieg,

του Bruch, του Albeniz και πολλών άλλων.

Feliks RYBICKI (1899-1978): ‘‘Σε μιά βάρκα’’,

από το Βιβλίο ‘‘Αρχίζω να παίζω’’, op. 20

Ευδοκία Μπότση, πιάνο

Ο συνθέτης, πιανίστας και μαέστρος F. Rybicki θα μείνει στην ιστορία της σύγχρονης Πολωνικής

μουσικής για την προσφορά του στη παιδαγωγία του πιάνου. Τα πιό γνωστά του βιβλία είναι

"Ο μικρός νεωτεριστής" (1938) και, κυρίως, το ‘‘Αρχίζω να παίζω’’ (1946), ενώ ιδιαίτερα δημοφιλές

είναι και το "Κοντσέρτο για παιδικά μικρά χέρια, 2 ορχήστρες εγχόρδων και κρουστά".

Ernesto BECUCCI (1845-1905): ‘‘Βαλς’’,

από τον ‘‘Πινόκκιο, οι περιπέτειες μιάς μαριονέττας’’

Αγγελική Τσιχλόγιαννη – Μαργαρίτα Παπαδοσηφάκη, πιάνο-4 χέρια

Η μοίρα που επιφυλάσσει η Ιστορία στους περισσότερους ελάσσονες συνθέτες είναι

να τους θυμόμαστε -συνήθως- από ένα έργο τους, κι’ αυτό όχι πάντα! Έτσι, ο Ιταλός

Ε. Becucci αναφέρεται σαν ο συνθέτης ενός γνωστού βαλς για ορχήστρα με τον τίτλο

“Tesoro mio”, op. 228 (περ. 1895). Κάποια παιδαγωγικά του έργα χρησιμοποιούνται

ακόμα στα Ωδεία από τους μικρούς πιανίστες.

George CHADWICK (1854-1931): ‘‘Το τριζόνι και η μέλισσα’’,

από τις ‘‘10 μικρές ιστορίες για 10 μικρούς φίλους’’

Κωνσταντίνος Κωστελέτος, πιάνο

Ηγετική φυσιογνωμία ανάμεσα στους συνθέτες της Δεύτερης Σχολής της Νέας Αγγλίας

(ΗΠΑ), ο Chadwick άσκησε σημαντική επίδραση κυρίως σαν δάσκαλος και παιδαγωγός

δουλεύοντας, ταυτόχρονα, σαν οργανίστας και μαέστρος. Παρά τον χαρακτήρα

του ‘‘ακαδημαϊκού’’ και κλασσικού ύφους στη μουσική του, ο Chadwick προσπάθησε

να απελευθερώσει την Αμερικανική μουσική από τις Γερμανικές επιδράσεις.

Τα μεγάλα του έργα (η 2η Συμφωνία, π.χ.) χρησιμοποιούν ρυθμούς της Αγγλο-Αμερικάνικης

ψαλμωδίας, τις χαρακτηριστικές συγκοπές της Καραϊβικής και τις πεντατονικές κλίμακες.

Thomas ATTWOOD (1765-1838): Σονατίνα αρ. 2, σε Do+, 1ο μέρος: Allegro,

από τη συλλογή ‘‘Εύκολα μαθήματα προοδευτικής δυσκολίας’’

Αγγελική Τσιχλόγιαννη, πιάνο

]Αγαπημένος μαθητής του Mozart στη Βιέννη και οικοδεσπότης του Mendelssohn

στο Λονδίνο, ο Attwood ξεκίνησε σαν οργανίστας στον Άγιο Παύλο του Λονδίνου

και συνθέτης στο Βασιλικό Παρεκκλήσι. Η επίδραση της μουσικής του Mozart

τον ακολουθούσε σε όλη του την καριέρα σαν συνθέτη αλλά και μαέστρου.

Ο Mendelssohn, όμως, ήταν εκείνος που του αφιέρωσε τα ‘‘Τρία Πρελούδια

και Φούγκες’’, op. 37, για εκκλησιαστικό όργανο. Βρίσκεται θαμμένος κάτω

από το Όργανο του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Παύλου

όπου και έπαιζε μέχρι τον θάνατο του.

Charles Villiers STANFORD (1852-1924): ‘‘Νανούρισμα’’,

ο αρ. 5 από τα ‘‘6 σκίτσα’’

Μαργαρίτα Ντινοπούλου, πιάνο

Ο Ιρλανδός συνθέτης Ch. Stanford υπήρξε μαθητής του Reinecke

στη Λειψία και δάσκαλος, ο ίδιος, διασήμων μαθητών όπως

ο R. Vaughan Williams, ο John Ireland, ο Gustav Holst, κ.ά.

Το σημαντικότερο μέρος του έργου του είναι οι όπερες του, με τις οποίες

και αναδεικνύεται η εξέχουσα μορφή της λεγόμενης ‘‘Αναγέννησης’’

της Βρεττανικής μουσικής στα τέλη του 19ου αιώνα.

Francisco TARREGA (1852-1909): ‘‘Αντελίτα’’

Αγγελική Σταφυλά, πιάνο

Ένα από τα πιό αγαπημένα κομμάτια των νεαρών κιθαριστών, η Adelita είναι

ένα ρομαντικό έργο, γραμμένο για πιάνο από τον ίδιο τον Tarrega που υπήρξε

και καλός πιανίστας. Γνωστός σαν “Sarasate της κιθάρας’’, ο Tarrega ήταν

αυτός που ετοίμασε τον δρόμο για την αναγέννηση της κιθάρας στον 20ο αιώνα.

Εκτός από τις εξαιρετικές μεταγραφές που έκανε σε Σονάτες του Beethoven,

σε πολλά Πρελούδια του Chopin και σε έργα του Albeniz και του Granados,

ο Tarrega ήταν ο δάσκαλος ενός άλλου μεγάλου κιθαρίστα και παιδαγωγού,

του Emilio Pujol (1886-1980).

Laura SΗUR (γενν. 1955)

‘‘Μελωδίες’’ για 3 πιανίστες σε 1 πιάνο – 6 χέρια

Αγγελική Σταφυλά, Αγγελική Τσιχλόγιαννη, Ευδοκία Μπότση, πιάνο

Στο τεράστιο ρεπερτόριο της φιλολογίας για πιάνο, τα έργα για 4 χέρια

(σε 1 ή 2 πιάνα) καταλαμβάνουν σχετικά μικρό μέρος· σε μιά τέτοια

σύμπραξη απαιτούνται ερμηνευτική σύμπνοια, παρεμφερής τεχνική και

ιδιαίτερα προσεκτική χρήση των πεντάλ. Οι ρομαντικοί και οι συνθέτες

του 20ου αιώνα μας κληροδότησαν σημαντικά έργα για τα 4 χέρια·

ας θυμηθούμε τις ‘‘Σκηνές χορού’’, op. 109 του Schumann ή τα

"Αρχαία Επιγράμματα" του Debussy. Έργα για 6 (ή και περισσότερα!)

χέρια στο ίδιο πιάνο συνήθως αποτελούν περισσότερο επίδειξη

απ’ ότι ανάγκη μουσικής έκφρασης.

Robert SCHUMANN (1810-1856): από το ‘‘Άλμπουμ για τη νεότητα’’,

op. 68 (1848), ο αρ. 12: ‘‘Ο ιππότης Ρούπρεχτ’’

Στέφανος Στρογγύλης, πιάνο

Μέχρι το 1840 ο Schumann έγραφε σχεδόν μόνο για πιάνο· σύντομες συνθέσεις

με χαρακτηριστικούς περιγραφικούς τίτλους, σε συλλογές όπως ‘‘Πεταλούδες’’,

‘‘Καρναβάλι’’, ‘‘Παιδικές σκηνές’’ κ.ά. Οι εκφραστικές μελωδίες, η πιό ευέλικτη δομή

των φράσεων, η τολμηρότερη αρμονία και η μεγάλη γκάμα δυναμικών αντιθέσεων

είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά του ρομαντισμού του 19ου αιώνα, στους ένδοξους

εκπροσώπους του οποίου ανήκει και ο Robert Schumann.

Τα 43 κομμάτια του ‘‘Άμπουμ για τη νεότητα’’, αφιερωμένα στις 3 κόρες του,

είναι μοιρασμένα σε 2 βιβλία.

 

Claude BOLLING (γενν. 1930): Σουΐτα αρ. 1

για φλάουτο και τζαζ πιάνο,

5ο μέρος: ‘‘Ιρλανδέζικος χορός’’

Γιώργος Χόλλαντ, φλάουτο - Σπύρος Πρατίλας, πιάνο (φιλική συμμετοχή)

Οπαδός της παραδοσιακής τζαζ και φίλος του Oscar Peterson, o Claude Bolling

από τα 14 του κιόλας έπαιζε πιάνο επαγγελματικά με τον Lionel Hampton και

τον Roy Eldridge. Η μεγάλη του φήμη όμως ήλθε το 1975 με την Σουΐτα για

φλάουτο και τζαζ πιάνο-τρίο που ηχογράφησε με τον Jean-Pierre Rampal και

έμεινε στο Top 40 των ΗΠΑ για 10 χρόνια. Η Σουΐτα για φλάουτο και τζαζ πιάνο,

μία έξυπνη μείξη κλασσικής κομψότητας και σουΐνγκ, είναι σε 7 μέρη.

Antonio CALDARA (1670-1736): ‘‘Sebben, crudele’’

(Όμως, σκληρή αγάπη), άρια

Χριστίνα Σταύρου, σοπράνο - Γιώτα Αθανασούλια, πιάνο

Από τις 60 όπερες, τα 36 ορατόρια και τον μεγάλο αριθμό εκκλησιαστικής μουσικής

του Α. Caldara επεβίωσαν ελάχιστα: το τραγούδι “Come raggio di sol” και η άρια

‘‘Sebben, crudele’’ από την όπερα του 1710 “La costanza in amor vince l’ inganno”

(‘‘η σταθερότητα της αγάπης νικά την προδοσία’’). Είναι ενδιαφέρον ότι ο J.S. Bach

αντέγραψε αλλά και ερμήνευσε το 1740 στην Λειψία το Magnificat σε Do+

του συνθέτη προσθέτοντας μάλιστα και άλλα 2 βιολιά.

Pyotr Ilyich TCHAIKOVSKY (1840-1893): ‘‘Οκτώβριος’’,

φθινοπωρινό τραγούδι, από τις ‘‘Εποχές’’,

12 χαρακτηριστικά κομμάτια, op. 37α (1875/76)

Νάντα Καραλέκα, πιάνο

Οι 4 εποχές του έτους με τις εναλλαγές τους ενέπνευσαν πολλούς συνθέτες·

ας θυμηθούμε τον Vivaldi, το ομώνυμο -κοσμικό- ορατόριο του Haydn,

το μονόπρακτο μπαλλέτο του Glazunov κ.ά. Οι τίτλοι των 12 κομματιών

του Tchaikovsky ανήκουν στον N.M. Bernard που του παρήγγειλε το έργο.

Ο Bernard επίσης διάλεξε τα κείμενα που υπάρχουν πριν από κάθε εποχή.

‘‘Φθινόπωρο ο φτωχός μας κήπος μαδάει,

τα κιτρινισμένα φύλλα στριφογυρνούν στον άνεμο...’’

(Α. Ν. Τολστόϊ)

Domenico CIMAROSA (1749-1801): Σονάτα σε Do+

Αναστασία Κασμά, πιάνο

O Cimarosa ανήκει στην ίδια γενιά με τους N. Piccini (1728-1800) -του οποίου και, πιθανόν,

υπήρξε μαθητής- και G. Paisiello (1740-1816). Το διασημότερο έργο του είναι η όπερα

‘‘Ο μυστικός γάμος’’ ανάμεσα σε περίπου άλλα 60 σκηνικά έργα, όπως φαρσέττες,

ιντερμέτζι και όπερες που -όλα τους- τα χαρακτηρίζει η κομψότητα και η φινέτσα,

μουσική που ο ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά θεωρούσε ανώτερη και του Μότσαρτ.

Οι σονάτες του για πληκτροφόρα έχουν όμορφο δεξί χέρι με εκφραστικές μελωδίες,

Sergei PROKOFIEV (1891-1953): Σονάτα για σόλο βιολί,

op. 115, σε Re+, 1947

Μεταγραφή για σόλο φλάουτο: Σοφία Καμβύση

Μέρος ΙΙ: Θέμα και Παραλλαγές

Πολυξένη Σπηλιοπούλου, σόλο φλάουτο

Στην εργογραφία του Prokofiev θα βρούμε αρκετά έργα με σολίστα κάποιο έγχορδο,

κυρίως βιολί ή βιολοντσέλλο. Ακόμα και η Σονάτα για φλάουτο και πιάνο, op. 94,

μεταγράφτηκε από τον Νταβίντ Όϊστραχ για βιολί σαν op. 94α ή 94bis μετά από

προτροπή του συνθέτη, με σκοπό να αποκτήσει κάποια δημοφιλία στο κοινό.

Η Σονάτα op. 115 γράφτηκε για παιδαγωγικούς σκοπούς για να παίζεται από ομάδα

βιολιστών σε ταυτοφωνία και είναι από τα ελάχιστα έργα που γράφτηκαν από Ρώσσο

συνθέτη για σόλο βιολί, δηλ. χωρίς συνοδεία πιάνου. Πρώτος ερμηνευτής του έργου

ο Ruggiero Ricci τον Ιούλιο του 1959, έξι χρόνια μετά τον θάνατο του συνθέτη.

Dmitry KABALEVSKY (1904-1987)

Από τα ‘‘15 παιδικά κομμάτια’’, op. 27: (α) ‘‘Μικρό τραγούδι’’,

(β) ‘‘Χορός’’, (γ) ‘‘Τοκκατίνα’’, και (δ) ‘‘Μικρό αστείο’’

Βενετία Σκευοφύλακα, πιάνο

Τα παιδαγωγικά έργα, κυρίως για πιάνο, του Kabalevsky είναι αυτά που τον έκαναν

ιδιαίτερα γνωστό στη Δύση. Παρότι υπήρξε παραγωγικότατος σαν συνθέτης, έχοντας

επηρεαστεί ελαφρά από τον Prokofiev, το ενδιαφέρον του μονοπώλησε η ενασχόληση

με τα παιδιά που μαθαίνουν μουσική. Ο ίδιος εργάστηκε σαν δάσκαλος μικρών μουσικών.

Η εμπειρία του αποτυπώνεται συμπυκνωμένη στο έργο του:

‘‘Ένας συνθέτης γράφει για τη μουσική εκπαίδευση’’ (1988, Αγγλική έκδοση).

Frederyck CHOPIN (1810-1849): Σπουδή op. 10, αρ. 9

Λουκία Μπάκιτα, πιάνο

Οι 12 σπουδές του op. 10 γράφτηκαν ανάμεσα στα 1829-1832 και έχουν

την αφιέρωση ‘‘στον φίλο μου, Franz Liszt’’. Είναι πάντα μία πρόκληση

για τους πιανίστες από την πρώτη στιγμή που εκδόθηκαν, το 1833,

αφού πρότειναν μία νέα πιανιστική προσέγγιση· οι τεχνικές απαιτήσεις

των έργων αυτών και η υψηλή ποιότητα της μουσικής τους τις μετατρέπουν

από δύσκολες ασκήσεις σε καλλιτεχνικά επιτεύγματα. Η συγκεκριμένη

Σπουδή απαιτεί αριστερό χέρι με ευλύγιστο καρπό και δάχτυλα.

Γρηγόρης ΠΟΛΥΖΟΣ (γενν. 1986): ‘‘Πρελούδιο για πιάνο’’

Μαρίνα Αυγέρη, πιάνο (φιλική συμμετοχή)

Επιρροές από παραδοσιακούς ρυθμούς και αναφορές σύγχρονης αρμονίας

χαρακτηρίζουν την σύνθεση αυτή, πρώτη μιας σειράς 3 σύντομων έργων

για σόλο πιάνο.

Claude DEBUSSY (1862-1918): ‘‘Το χιόνι που χορεύει’’,

ο αριθμ. 4 από την ‘‘Παιδική γωνιά’’

(Children’s corner), (1906/08)

Άννα Ζαμκοτσιάν, πιάνο (φιλική συμμετοχή)

Οι 5 από τους 6 τίτλους των κομματιών της συλλογής αυτής, αλλά και

ο γενικός τίτλος, είναι γραμμένοι -παραδόξως για έναν Γάλλο συνθέτη-

στα Αγγλικά! Ο Debussy αφιέρωσε τα κομμάτια αυτά στην αγαπημένη

τρίχρονη κόρη του, χρησιμοποιώντας Αγγλικούς τίτλους σαν υπαινιγμό

της επίδρασης που ασκούσε πάνω της η Αγγλίδα γκουβερνάντα της.

Η μοίρα επεφύλασσε στη μικρή Έμμα να πεθάνει από διφθερίτιδα

το 1919, ένα μόλις χρόνο μετά τον πατέρα της.

Robert SCHUMANN (1810-1856)

Από τα ‘‘Κομμάτια φαντασίας’’, op. 12,

ο αρ. 1, ‘‘Το βράδυ’’ και ο αρ. 2, ‘‘Με ορμή’’

Δημήτρης Γιαννούλης, πιάνο

Ο συγγραφέας E.T.A. Hoffmann (1776-1822), επίσης κριτικός, συνθέτης

και μαέστρος, με το παράδοξο χιούμορ του ενέπνευσε στον Schumann όχι

μόνο την “Kreisleriana”, op. 16, αλλά και τα (8) ‘‘Κομμάτια φαντασίας’’, op. 12.

Η διχασμένη προσωπικότητα του συνθέτη σαν Φλορεστάν (για την παθιασμένη

φύση του) αλλά και Ευσέβιου (για την ονειροπόλα πλευρά του) είναι συνεχώς

παρούσα σ’ αυτό το έργο. Το 1ο κομμάτι εισάγει την εσωστρεφή τάση

του Ευσέβιου και το 2ο τον εξωστρεφή χαρακτήρα του Φλορεστάν.

Οι 2 χαρακτήρες θα συναντηθούν μόνο στο 5ο και 6ο κομμάτι της σειράς.

Samuel BARBER (1910-1981): ‘‘Νυχτερινό’’,

αφιέρωμα στον John Field, op. 33

Ηρώ Κατσίμπελη, πιάνο

Μετά το 1920 προβάλλει η πρώτη γενιά των νεώτερων Αμερικανών

συνθετών του 20ου αιώνα με ονόματα όπως ο Roy Harris, o Henry Cowell,

o Aaron Copland, o Elliott Carter και πολλοί άλλοι.

Ο Barber απέκτησε αρκετά γρήγορα τη φήμη τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην

Ευρώπη με την μουσική παιδεία της οποίας αισθανότανε ιδιαίτερα κοντά.

Ήταν ένας λυρικός συνθέτης που αγαπούσε την παράδοση και τις μουσικές

φόρμες του Ευρωπαϊκού ρομαντισμού, χωρίς να παρασυρθεί από τις σειρήνες

των νέων τάσεων και κινημάτων. Το ‘‘Νυχτερινό’’ (1959) είναι ένα από

τα τελευταία έργα που συνέθεσε για σόλο πιάνο, αρκετά χρόνια μετά

τις γνωστές ‘‘Εκδρομές’’, op. 20 και την Σονάτα, op. 26.

Alfredo CASELLA (1883-1947): ‘‘Μικρό νυχτερινό’’

(Notturnino), 1909

Βενετία Σκευοφύλακα, πιάνο

Συνθέτης, πιανίστας, μαέστρος και παιδαγωγός, ο Α. Casella, μαθητής

του Fauré, συνδέεται με ό,τι πιό νεωτεριστικό και πρωτοποριακό εμφανίστηκε

στην Ιταλία μεταξύ των 2 μεγάλων πολέμων. Η ανήσυχη προσωπικότητα του

επηρεάστηκε αρχικά από τη μουσική του Mahler και, αργότερα, την ατονικότητα

για να καταλήξει στο νεοκλασσικισμό. Στον Casella οφείλουμε την αναβίωση

του ενδιαφέροντος στην μουσική του Vivaldi, ενώ στους διάσημους μαθητές του

συμπεριλαμβάνονται η πιανίστα Maria Curcio, ο συνθέτης Maurice Ohana,

ο διάσημος Nino Rota και η επίσης πιανίστα Maria Tipo.

‘‘Mango walk’’

Μεταγραφή για φλάουτο και πιάνο

Γιώργος Χόλλαντ—Λιάνα Παπαστεφάνου, φλάουτα

Σπύρος Πρατίλας, πιάνο (φιλική συμμετοχή)

Σε εθνομουσικολογικά πλαίσια με τον όρο μεταγραφή εννοούμε την

μεταφορά στο πεντάγραμμο της προφορικής μουσικής παράδοσης

όπως έκαναν π.χ. ο Bartók, o Kodály κ.ά. Ο όρος ‘‘λαϊκή μουσική’’

(folk music) εφευρέθηκε τον 19ο αιώνα και συνδέεται με την αφύπνιση

του εθνικού αισθήματος και τις λαϊκές εξεγέρσεις, ενώ ο όρος

‘‘σύγχρονη λαϊκή μουσική’’ αναφέρεται στην αναγέννηση

του ενδιαφέροντος για την παραδοσιακή μουσική και προέκυψε στα

μέσα του 20ου αιώνα. Η λαϊκή μουσική της Τζαμάϊκας είναι ένα μείγμα

επιρροών από τις ΗΠΑ, την Αφρική και τα νησιά της Καραϊβικής.

Antonín DVOŘÁK (1841-1904): Σονατίνα σε Sol+

για βιολί και πιάνο,

op. 100, B183, 1ο μέρος: Allegro risoluto

Σωκράτης Σταθουλόπουλος, βιολί

Ελένη Στογιάννη, πιάνο

Η λεγόμενη ‘‘Αμερικανική περίοδος’’ του Dvořák διήρκεσε

3 χρόνια (1892-1895) και χαρακτηρίζεται από τη σύνθεση ιδιαίτερα

σημαντικών έργων όπως η 9η Συμφωνία, ‘‘του Νέου Κόσμου’’,

το κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 12, τα Βιβλικά τραγούδια κ.ά.

Η Σονατίνα op. 100 είναι το τελευταίο έργο που έγραψε ο συνθέτης

στην Αμερική. Τα 4 μέρη του έργου περιέχουν χαρακτηριστικά θέματα

εμπνευσμένα από Ινδιάνικες μελωδίες και νέγρικα spirituals,

σε πεντατονικές κλίμακες και ρυθμούς γεμάτους συγκοπές.

Astor PIAZZOLLA (1921 – 1992)

(α) Tango oblivion

(β) Tango verano porteño

Νατάσσα Παύλου, πιάνο

Στον Astor Piazzolla το τανγκό χρωστά την μοντέρνα του εκδοχή,

αυτή του nuevo tango, όπου η Αργεντίνικη μουσική ενώνεται

με στοιχεία από την τζαζ και την κλασσική μουσική. Με σπουδές

κοντά στον Alberto Ginastera και την Nadia Boulanger, o Piazzolla

πειραματίστηκε στη διάρκεια της καριέρας του με πολλά είδη

και τεχνοτροπίες, ενσωματώνοντας στη μουσική του ό,τι καλλίτερο

μπορούσε να ‘‘δανειστεί’’. Το 1ο τανγκό, ‘‘Λήθη’’, είναι από τη μουσική

του Piazzolla για την ταινία του Marco Bellochio

‘‘Ερρίκος ο Δ!, ένας τρελλός βασιληάς’’ (1984) και το 2ο τανγκό,

‘‘Καλοκαίρι στο Μπουένος Άϊρες’’, είναι ένα από τα 4 μέρη

της Σουΐτας ‘‘Οι 4 εποχές του Μπουένος Άϊρες’’.

Χάρης ΚΑΝΑΚΗΣ (γενν. 1968)

‘‘Αυτοσχεδιασμός πάνω σ’ ένα έργο του Νικολάου Μάντζαρου’’

Χάρης Κανάκης, πιάνο (φιλική συμμετοχή)

Αν και ο περισσότερος κόσμος συνδέει τον αυτοσχεδιασμό με την τζαζ,

εντούτοις στην έντεχνη δυτική μουσική, ήδη από τον 12ο μ.Χ. αιώνα, θα

συναντήσουμε την τέχνη αυτή. Αρχικά στο Discantus, όπου μιά φωνή

αυτοσχεδιάζει πάνω σε μιάν άλλη φωνή, αργότερα (17ος – 18ος αι.) στις

divisions των βιόλ, ενώ στον 18ο αι. τα (οργανικά) πρελούδια στις σουΐτες

για πληκτροφόρα είναι αποτέλεσμα αυτοσχεδιασμού πάνω σε μιά σειρά από

γραμμένες συγχορδίες. Στην κλασσική εποχή οι δεξιοτέχνες – σολίστες

των οργάνων αυτοσχεδιάζουν τις Καντέτσες τους· αργότερα οι Οργανίστες

των Εκκλησιών θα αναγάγουν την τεχνική αυτή σε μεγάλη τέχνη. Στον 20ο αι.

νεώτερες τάσεις όπως αλεατορισμός και η γραφική σημειογραφία απαιτούν

και πάλι από τους εκτελεστές την ικανότητα αυτή.

Γιώργος ΣΙΣΙΛΙΑΝΟΣ (1920-2005)

Από τις ‘‘8 παιδικές μινιατούρες’’, op. 23, τα μέρη:

‘‘ο κύριος Τίνκυ’’, ‘‘Κούνια-μπέλλα’’ (καβάλα στο ξύλινο αλογάκι)

και ‘‘Ο Λύκος κι’ η Κοκκινοσκουφίτσα’’

Ελένη Στογιάννη, πιάνο

Οι Μινιατούρες αυτές γράφτηκαν το 1963 και είναι αφιερωμένες στον γυιό

του συνθέτη. Η δημοφιλία τους οφείλεται στην πιανίστα και φίλη του συνθέτη

Πόπη Ευστρατιάδη. Έχοντας μαθητεύσει κοντά σε μεγάλους δασκάλους όπως

ο Γ. Σκλάβος, ο I. Pizzetti, o D. Milhaud, o B. Blacher και o V. Persichetti,

ο Γ. Σισιλιάνος διαμόρφωσε ένα απόλυτα προσωπικό ύφος που ξεκίνησε

από την τροπικότητα της ‘‘Αποκάλυψης της πέμπτης σφραγίδας’’ και

περνώντας από την ατονικότητα φτάνει στον δωδεκαφθογγισμό

και τον ολικό σειραϊσμό.

Alexander SKRYABIN (1872-1915)

Πρελούδιο για το αριστερό χέρι, op. 9,1

Ηρώ Κατσίμπελη, πιάνο

Πιανίστας -παιδί θαύμα - και συνθέτης, μαθητής του Tanever και του Arensky,

ο Skryabin ήταν ήδη στα 26 του καθηγητής πιάνου στο Ωδείο της Μόσχας.

Τα πρώτα έργα του δείχνουν την επίδραση του Chopin και του Liszt, ενώ

αργότερα η αρμονία του γίνεται αρκετά τολμηρότερη και έντονα χρωματική.

Γύρω στα 1908 άρχισε να επηρεάζεται από την Θεοσοφία και τον μυστικισμό

διακηρύσσοντας πως τα έργα του ετοίμαζαν ‘‘ένα ύψιστο εκστατικό μυστήριο

που θα συνόδευε τον τελικό κατακλυσμό’’, γράφοντας έργα όπως

το ‘‘Ποίημα έκστασης’’ και τον ‘‘Προμηθέα’’.

(α) Θεόφραστος ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ (1883-1950), μουσική

Γιώργος ΤΣΟΚΟΠΟΥΛΟΣ και Μπάμπης ΑΝΝΙΝΟΣ, στίχοι

‘‘Η νέα γυναίκα’’ (1908)

(β) Γρηγόρης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ (1893-1979), μουσική

Αιμίλιος ΔΡΑΓΑΤΣΗΣ, στίχοι

‘‘Αχ! Μαρί!’’ (1927)

Κωνσταντίνα Ψωμά, τραγούδι - Γιάννης Αυγερινός, πιάνο

Η Ελληνική Επιθεώρση αλλά και η Οπερέττα, παληότερα, προίκισαν

την ελαφρά μουσική του 20ου αιώνα με διαχρονικές επιτυχίες·

ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης, ο Νίκος Χατζηαποστόλου, ο Αντώνης Βώττης,

ο Κώστας Γιαννίδης, ο Μενέλαος Θεοφανίδης, ο Γιώργος Μουζάκης και άλλοι

είναι ονόματα-θρύλοι για τους νεώτερους. Η Επιθεώρηση ονομάζεται

και ‘‘Μουσικό θέατρο’’ γιατί η μουσική είναι το βασικό στοιχείο

πάνω στο οποίο κτίζεται η σάτιρα των κειμένων.

Είναι άραγε τυχαίο πως δεν έμειναν τα κείμενα αλλά οι μουσικές;

Ευχαριστούμε ιδιαίτερα

την Πρόεδρο του Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α. και Αντιδήμαρχο

Κα Νέλλη Παπαχελά

καθώς και τους συνεργάτες της

για την παραχώρηση της Αίθουσας του Οδοιπορικού

για την φετινή μας Συναυλία

                     

Οι σπουδαστές που παίζουν

ανήκουν στις τάξεις των καθηγητών κ.κ.:

(με αλφαβητική σειρά)

Σοφίας Καμβύση, φλάουτο

Ράνιας Κατωπόδη, πιάνο

Ελίζας Μαρδικιάν, πιάνο

Δήμητρας Παπαδοπούλου, πιάνο

Λιάνας Παπαστεφάνου, φλάουτο

Βενετίας Σκευοφύλακα, πιάνο

Σωκράτη Σταθουλόπουλου, βιολί

Ελένης Στογιάννη, πιάνο

Αλέκας Τσούκη. πιάνο

Κωνσταντίνας Ψωμά, τραγούδι

Γιάννη Αυγερινού, τάξη Σύνθεσης

Επιλογή ρεπερτορίου και επιμέλεια κειμένων

Εξώφυλλο-Αφίσσα: Αλέξανδρος Αντρέϊ

Επιμέλεια προγράμματος: Καλυψώ Παπακωνσταντίνου